Bouw van de molen
De stenen bergmolen is een bovenkruier. Enkel de kap met het gevlucht en de staart is draaibaar naar de wind. De kunstmatig aangelegde berg - molenbelt of molenterp - maakt het de molenaars gemakkelijker om de molen op te zeilen. De molenromp werd gebouwd door Jan Hoppenbrouwers, een metselaar uit Rijkevorsel.
De molen is uitgerust met één koppel stenen om graan te malen. Men spreekt ook wel van een korenmolen. Opmerkelijk is het groot aantal raampjes in de molenromp en de drie deuren die uitgeven op de molenbelt. De 15 ton zware molenkap draait op een merkwaardig Engels gietijzeren kruiwerk.
De molen is uitgerust met één koppel stenen om graan te malen. Men spreekt ook wel van een korenmolen. Opmerkelijk is het groot aantal raampjes in de molenromp en de drie deuren die uitgeven op de molenbelt. De 15 ton zware molenkap draait op een merkwaardig Engels gietijzeren kruiwerk.
Werking van de molen
Door de grote inkompoort werd destijds het graan met paard en kar in de molen binnengebracht. Hierboven bevinden zich in de molenromp nog vier verschillende zolders die elk hun functie hebben.
Buiten de molen bevinden zich het gevlucht (wiekenkruis) en het kruimechanisme (staart en kruiblok) om de kap met het gevlucht op de wind te kunnen plaatsen. De kap draait op een speciaal 'Engels kruiwerk' waardoor deze vrij soepel kan draaien. Vanop de belt kan de molenaar de molen op- en afzeilen en het kruiblok bedienen.
In de belt bevinden zich nog tal van machines en gereedschappen uit vroegere tijden evenals een oude dieselmotor ( Blackstone uit Stamford, Engeland) uit 1950 ).
De ruimte in de belt, de meel- en steenzolder en de belt zelf zijn publiek toegankelijk. De kap- en luizolder zijn voor het publiek gesloten vanwege de mechaniek die zich daar bevindt.
- Meelzolder: Het meel valt door de meelpijp vanaf de steenzolder in de meelschuif. Op de meelzolder komt het meel uit de meelschuif en wordt het in zakken opgevangen en gewogen. Vanaf hier kan de molenaar ook de maalstoel bedienen zodat het graan goed gemalen wordt.
- Steenzolder: De maalstoel met het steenkoppel waartussen het graan gemalen wordt, is opgesteld op de steenzolder. Centraal van deze zolder tot in de molenkap draait ook de vertikale as of de 'koning'. Deze zorgt voor de aandrijving op de verschillende zolders.
- Luizolder: Op de luizolder bevindt zich het luiwerk. Dit is het mechanisme dat met molenkracht de zakken naar boven hijst of kan laten dalen door de verschillende luiken die zich in de vloeren bevinden. Bij onvoldoende wind kan dit ook handmatig gebeuren.
- De kapzolder bevat de molenas met vang (rem) en de overbrenging naar de koning.
Buiten de molen bevinden zich het gevlucht (wiekenkruis) en het kruimechanisme (staart en kruiblok) om de kap met het gevlucht op de wind te kunnen plaatsen. De kap draait op een speciaal 'Engels kruiwerk' waardoor deze vrij soepel kan draaien. Vanop de belt kan de molenaar de molen op- en afzeilen en het kruiblok bedienen.
In de belt bevinden zich nog tal van machines en gereedschappen uit vroegere tijden evenals een oude dieselmotor ( Blackstone uit Stamford, Engeland) uit 1950 ).
De ruimte in de belt, de meel- en steenzolder en de belt zelf zijn publiek toegankelijk. De kap- en luizolder zijn voor het publiek gesloten vanwege de mechaniek die zich daar bevindt.
Werking van de molen in filmpjes
|
1) Het gevlucht draait (met volle zeilen).
3) Vanuit de kaar komt via de schuddebak komt het graan in het kropgat terecht. Het staakijzer zorgt voor de aandrijving van de stenen en is aangesloten op het steenrondsel.
|
2) Hierdoor komen enkele raden in de molen in werking aangedreven door de koning. Hier ziet u het spoorwiel (links) en steenrondsel (rechts).
4) Na het verlaten van de stenen komt het graan uit de meelschuif en wordt opgevangen in een zak.
|
Enkele detailfoto's van de molen
Kenteken Actieve Molen 2013
Op zaterdag 27 april 2013 werden de eigenaar en de vrijwillige molenaars van de Stenen Bergmolen van Rijkevorsel gelauwerd. In het West-Vlaamse Provinciehuis Boeverbos te Brugge ontvingen zij het kenteken “Actieve Molen 2013” uit handen van de kabinetschef Marc Andries als vertegenwoordiger van minister Geert Bourgeois. Omdat burgemeester Dorien Cuylaerts, als vertegenwoordiger van de gemeente Rijkevorsel, wegens zwangerschapsverlof toen niet aanwezig kon zijn in Brugge, krijgt zij nu van de molenaars de eer om het gedenkbordje in de molen te onthullen en zal zij tevens een oorkonde in ontvangst mogen nemen.
De molen is eigendom van de gemeente Rijkevorsel en wordt al 12 jaar in werking gehouden door de molenaars Fons Loomans, Marcel Bolckmans, Jan Backx en Marc Van den Langenbergh en Luc Geypen.
De nominatie gebeurde door Molenforum Vlaanderen op basis van volgende criteria :
Meer foto's
De molen is eigendom van de gemeente Rijkevorsel en wordt al 12 jaar in werking gehouden door de molenaars Fons Loomans, Marcel Bolckmans, Jan Backx en Marc Van den Langenbergh en Luc Geypen.
De nominatie gebeurde door Molenforum Vlaanderen op basis van volgende criteria :
- De molen als gebouw ( uitzicht, toestand van het monument)
- De werking van de molen ( draaien en malen)
- De inzet van de molenaars
- De ontsluiting van de molen en de gelegenheidsactiviteiten
Meer foto's
